تاسیسات الکتریکال و مکانیکال دو زمینه مهم در طراحی و اجرای سیستم‌های فنی و تأسیساتی در ساختمان‌ها و صنایع هستند. این دو زمینه به طور کلی به مجموعه‌ای از تجهیزات و سیستم‌های مرتبط با الکتریسیته و مکانیک مربوط می‌شوند. در زیر توضیح کوتاهی درباره هر یک از این زمینه‌ها آورده شده است:
1. تاسیسات الکتریکال:
تاسیسات الکتریکال به همه‌ی نقاط مرتبط با برق در یک ساختمان یا صنعت اشاره دارد. این تاسیسات شامل طراحی، نصب، و نگهداری سیستم‌های برقی می‌شود. این سیستم‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- روشنایی: نصب و راه‌اندازی چراغ‌ها و نورپردازی در ساختمان.
- قدرت: ایجاد شبکه‌های برق برای تامین برق مورد نیاز ساختمان از جمله تاسیسات توزیع برق و پنل‌های برقی.
- اضطراری: نصب منابع برق پشتیبان (UPS) و ژنراتورها برای تأمین برق در صورت قطعی برق شبکه.
- ارتباطی: شامل تاسیسات تلفن، شبکه‌های داده، و تجهیزات ارتباطی دیگر.
- امنیتی: شامل نصب دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های اعلان حریق، و اعلان سرقت.
2. تاسیسات مکانیکال:
تاسیسات مکانیکال به سیستم‌ها و تجهیزات مرتبط با مکانیک و انتقال نیروها و انرژی‌ها اشاره دارد. این تاسیسات به طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های مکانیکال در ساختمان‌ها، صنایع و سایر تأسیسات می‌پردازد. مثال‌هایی از تاسیسات مکانیکال عبارتند از:
- تهویه مطبوع: شامل سیستم‌های گرمایش، تهویه، و تبرید (HVAC) جهت کنترل دما و رطوبت در داخل ساختمان.
- آب و فاضلاب: شامل لوله کشی آب سرد و آب گرم، سیستم‌های حمل و دفع فاضلاب و تجهیزات بهداشتی.
- انتقال و توزیع گاز: شامل نصب و راه‌اندازی شبکه‌های گاز طبیعی یا گاز مایع.
- آتش‌نشانی: نصب سیستم‌های اعلان حریق و آتش‌نشانی به منظور ایمنی ساختمان.
همچنین ممکن است در برخی موارد، تاسیسات الکترومکانیکال به عنوان ترکیبی از هر دو زمینه برق و مکانیکال در نظر گرفته شود، زیرا بسیاری از سیستم‌ها با همدیگر ترکیب می‌شوند تا عملکرد بهینه را در ساختمان‌ها و صنایع ارائه دهند.
حالا به صورت دقیق‌تر به توضیحاتی درباره تاسیسات الکتریکال و تاسیسات مکانیکال می‌پردازیم:
1. تاسیسات الکتریکال:
تاسیسات الکتریکال به همه جنبه‌های مرتبط با برق و سیستم‌های برقی در ساختمان‌ها و صنایع اشاره دارد. این زمینه مشتمل بر طراحی، نصب، تعمیر و نگهداری انواع تجهیزات برقی است که برای تأمین انرژی و اجرای فرآیندهای برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از اجزاء و سیستم‌های تاسیسات الکتریکال عبارت‌اند از:
- تغذیه: شامل تاسیسات توزیع برق، ترانسفورماتورها، پنل‌های برقی و مدارهای توزیع برق داخل ساختمان‌ها.
- روشنایی: اجرای نورپردازی داخل و خارج ساختمان به منظور روشنایی اتاق‌ها، مسیرها، فضای باز و محیط‌های کاری.
- قدرت: ایجاد سیستم‌های تأمین برق اصلی به منظور تغذیه‌ی دستگاه‌ها، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی.
- اضطراری: نصب منابع تغذیه پشتیبان مانند باتری‌ها و ژنراتورها به منظور تأمین برق در صورت قطعی شبکه‌های اصلی.
- ارتباطی: شامل تجهیزات مرتبط با ارتباطات داخلی ساختمان، شبکه‌های داده، تلفن‌ها و سیستم‌های امنیتی مرتبط با ارتباطات.
- ایمنی: نصب و راه‌اندازی دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های اعلان حریق و اعلان سرقت برای افزایش ایمنی ساختمان.
2. تاسیسات مکانیکال:
تاسیسات مکانیکال به تجهیزات مکانیکی و سیستم‌های مرتبط با انتقال نیروها، انرژی‌ها و مواد در ساختمان‌ها و صنایع اشاره دارد. این زمینه شامل طراحی، نصب، تعمیر و نگهداری انواع تجهیزات مکانیکال است. برخی از اجزاء و سیستم‌های تاسیسات مکانیکال عبارت‌اند از:
- تهویه مطبوع: این سیستم‌ها شامل تهویه هوا، گرمایش و سرمایش داخل ساختمان به منظور ایجاد شرایط مطلوب جهت کارکرد افراد و ماشین‌آلات.
- آب و فاضلاب: اجرای شبکه‌های لوله کشی برای تأمین آب سرد و گرم و دفع فاضلاب و فاضلاب صنعتی.
- حمل و نقل: مانند نصب آسانسورها و بالابرها جهت حمل و نقل افراد و بارها در ساختمان‌ها.
- انتقال انرژی: شامل نصب خطوط لوله‌ها و تجهیزات مرتبط با انتقال گاز طبیعی و سوخت‌های فسیلی.
- آتش‌نشانی: نصب و راه‌اندازی سیستم‌های اعلان حریق و اطفاء حریق به منظور ایمنی ساختمان و مقابله با حریق.
- صنعتی: نصب و راه‌اندازی تجهیزات مکانیکال مورد نیاز در صنایع مختلف مانند صنایع نفت و گاز، معدنی و غیره.
تاسیسات الکتریکال و مکانیکال به طور کلی همزمان با یکدیگر در ساختمان‌ها و صنایع اجرا می‌شوند
و به همکاری نیاز دارند تا سیستم‌های تأسیساتی بهینه و کارآمدی فراهم شوند که نیازهای مختلف مرتبط با الکتریسیته و مکانیک را برآورده کنند. این سیستم‌ها مهمترین عوامل برای راحتی، امنیت و کارایی ساختمان‌ها و صنایع به شمار می‌روند.
